Σύνδρομο Mac Donald’s στην εκπαίδευση

Με το κλείσιμο των Γραφείων Εκπαίδευσης καταργείται η αποκέντρωση και ομογενοποιούνται τα πάντα

Η ομαδική λύση μίσθωσης χώρων Γραφείων Εκπαίδευσης αποφασίστηκε στο Περιφερειακό Συμβούλιο της περασμένης εβδομάδας. Η εισήγηση ήταν αφοπλιστική: «Σύμφωνα με το άρθρο 32 του Ν.4027/2011 καταργούνται τα γραφεία … εκπαίδευσης και ως εκ τούτου θα προχωρήσουμε στην λύση της μίσθωσης…», έτσι απλά..

Αυτό είναι το οριστικό τέλος σε αυτό το θεσμό που, παρά τα παραδείγματα κακής λειτουργίας, αποτελούσε κρίσιμη δομή στη λειτουργία της εκπαίδευσης – τουλάχιστον όπως θα τη θέλαμε να είναι.

Τα Γραφεία Εκπ/σης συντόνιζαν τη λειτουργία των σχολείων της περιοχής τους (άδειες, αποσπάσεις, αναπληρώσεις κενών, μισθολογική και βαθμολογική εξέλιξη, επαφές με φορείς και συλλόγους γονέων, καθαριότητα κλπ). Ο  Προϊστάμενος ήταν συνάδελφος με τους εκπαιδευτικούς της περιοχής και βοηθούσε στη διευθέτηση προβλημάτων μεταξύ των εκπαιδευτικών, ανάμεσα σε εκπαιδευτικούς και γονείς και σε έκτακτες καταστάσεις (π.χ. σχολική βία, ατυχήματα, προβληματικές οικογένειες) .

Είναι αλήθεια ότι υπήρχαν μεγάλες αποκλίσεις ανάμεσα στα Γραφεία: σε κάποιες περιπτώσεις ήσαν όντως πολυδάπανες δομές σε σχέση με τον αριθμό των σχολείων της περιοχής, καταφύγια αργόμισθων και «ημέτερων» και πεδία εξουσίας ακατάλληλων Προϊστάμενων. Αλλού όμως – όπως στην περίπτωση της Αιγιάλειας - ήσαν πολύτιμα στηρίγματα των εκπαιδευτικών, στους οποίους δημιουργούσαν αίσθημα δικαιοσύνης και ασφάλειας.

Η εξοικονόμηση πόρων θα μπορούσε να επιτευχθεί με συγχώνευση κάποιων Γραφείων,  στέγασή τους σε δημοτικούς χώρους και με μείωση του προσωπικού έστω σε μόλις δύο άτομα. Τώρα, το κέρδος είναι πολύ μικρό, το κόστος από τη δυσλειτουργία πολύ μεγάλο, και οι κίνδυνος «υπηρεσιακής ασφυξίας» στην κεντρική Διεύθυνση που συγκεντρώνει όλο το βάρος μεγάλος.

Με το κλείσιμο των γραφείων δημιουργείται ένα πρωτόγνωρο σύστημα εξ αποστάσεως διοίκησης, ομογενοποίησης και καθολικού ελέγχου. Αυτή είναι η λογική «McDonalds»  - που να ταιριάζει σε εστιατόρια fast food: η ίδια συνταγή και τα ίδια υλικά παντού, χωρίς ανάγκη για καμία τροποποίηση. Στην εκπαίδευση, όμως, αυτή η συνταγή καταστρέφει το όραμα για σχολεία ανοιχτά στην κοινωνία.

Τα γραφεία θα μπορούσαν να έχουν σημαντικό ρόλο και στην αποκεντρωμένη λειτουργία της εκπαίδευσης στους καλλικρατικούς Δήμους. Η πολιτική προστασία, η διαχείριση απορριμμάτων, η εξοικονόμηση ενέργειας, η καθαριότητα και η διαχείριση των κοινόχρηστων χώρων είναι κρίσιμα θέματα που απαιτούν τη συμμετοχή της εκπαίδευσης και χρειάζονται συντονισμό των σχολείων σε τοπικό επίπεδο.

Σήμερα, οι Δήμοι μπορούν να αναπληρώσουν μέρος της απώλειας με τοπικά γραφεία στήριξης των σχολείων. Ας αναλάβουν την πρωτοβουλία τόσο ο Δήμος όσο και οι εκπαιδευτικοί.